ISTORIJA BLUZA (I)

Slaves

SlavesBluz i razvoj personalizovane pjesme

Zbog svoje personalizovane forme, popularnost bluz muzike među crncima je stvorila jedinstven period u istoriji sekularnih afro-američkih pjesama. Prije rasprostiranja bluza, negdje oko 1890, solo muzika je bila atipična. Personalizovane pjesme nikada nijesu bile glavni sastojak crnačke muzike. Te pjesme koje su se pjevale u periodu koji je prethodio bluzu su bile sastavljene ili od jadikovki radnika na plantažama, koje su im služile kao sredstvo komunikacije, ili su to bile radničke pjesme kojima su robovi ispunjavali svoj radni dan. Iako su i jedne i druge bile prilično lični izrazi, niti jedna od njih se nije razvila kao solo pjesma.

Uprkos svojoj unikatnosti i različitosti od radničkih pjesama i jadikovki, bluz je izrastao iz iste tematike i tradicije. Forma poziva i odgovora je ostala ista, ali umjesto da inkorporiraju u svoje pjesme odgovor sagovornika, bluzeri su kroz svoje pjesme odgovarali sami sebi. Može se reći da bluz kao muzika nije stvoren iz nove muzike, već iz potpuno nove percepcije crnog čovjeka o sebi samom. Bluz je reflektovao novi status crnaca. Tek stečena sloboda, učenja Booker T. Washingtona i model Horatio Algera koji je ukazivao da svaka individua kroji svoju sudbinu, su uticale na novu formu personalizovane muzike. Kako kaže istoričar Lawrence Levine, “postojala je direktna veza između nacionalne ideološke empatije prema jedinci, popularnosti učenja Booker T. Washingtona i uspona bluza. Psihološki, sociološki i ekonomski, crnci su bili kulturno asimilovani, na način koji je bio nemoguć tokom robovlasničkog perioda, i veoma je iznenađujuće da je njihova sekularna muzika reflektovala sve ovo jednakim intenzitetom kao i ona religiozna.” (Levine, Lawrence W., Black Culture and Black Consciousness). Kao posljedica svega ovoga stvorena je ova personalizovana forma pjesme.

handyŠirenje bluza

Bluz su u početku pjevali besposleni muškarci i ta muzika se zvala folk bluz. W. C. Handy, kompozitor, muzičar i vođa benda Mahara Minstrels, se prvi put sreo sa bluzom na željezničkoj stanici u Tutwileru u Mississippiu 1903. godine. Navodno, dok je čekao voz Handy je čuo nezaboravan zvuk koji je dolazio iz kutka u kome je sjedio čovjek koji je nožem vukao po žicama gitare dok je pjevao “Goin’ where the Southern cross the Dog.”. Handy je bio dirnut ovom muzikom i zaista, nikada je nije zaboravio. Nedugo nakon toga, 1912. godine Handy objavljuje “Memphis Blues”. On postaje treća osoba u nekoliko mjeseci koja je napisala pjesmu u čijem je naslovu bila riječ “blues”.

Prvi bluz zapis napravljen je 1895. godine. George W. Johnsonova “Laughing Song” je prva snimljena bluz pjesma. Od tog momenta bluz melodije počinju da se pojavljuju na trakama. Na traci sa snimcima pod nazivom Music for the Aedian Grand, između ostalih četrdesetak pjesama se nalazi i jedna bluz numera.

Rastuća popularnost bluza

Kako su folk pjevači migrirali ka sjeveru početkom dvadesetog vijeka, ponijeli su sa sobom i bluz. Njima su se pridružili “crnoguzi” pijanisti iz New Orleansa koji su svirali honky-tonk. Iz Texasa, Louisiane i Arkansasa su stigli “Fast Western” pijanisti koji su svoje muziciranje ukrašavali pjevanjem, imitirajući tako zvuk južnjačkih gitarista. Kantri pjevači su se udruživali u ovim seobama sa pijanistima iz New Orleansa i “Fast Westernersima” i tako donosili novi muzički stil u Chicago, Detroit, Cleveland i New York. Tamo su im se priključivali izvorni bluz pjevači, pa su tako skupa predstavljali svoju muziku po klubovima, pozorištima i plesnim dvoranama. Izvorni bluz pjevači su donijeli profesionalnost u ovu muziku i stvorili temelje za klasični blus.

Era klasičnog bluza

Klasični bluz – stil koji su popularizovale pjevačice, je stil koji je bio omiljen među crncima koji su se tek doselili u gradove. Migracija velikog broja crnaca ka gradskim cjelinama dala im je novu slobodu od stega crkve i društva koja se nije mogla iskusiti u ruralnim djelovima. Crnci su tražili zabavu, pa su otvarana nova mjesta za izlazak i koncerte. Žene su prestale da pjevaju u crkvama i školama i počele nastupati po klubovima, plesnim dvoranama i vodvilj predstavama.

Bluz je došao u centar pažnje 1920. godine, kada je pjesma “Crazy Blues” koju je pjevala Mamie Smith postala hit i otvorila vrata ostalim izvornim bluz pjevačima. Cijena ove ploče je bila 1$, a prodata je u 75.000 kopija već prvog mjeseca.

Tržište bluz ploča je bilo gotovo potpuno “crno” tokom 20tih i 30tih, bessie-smitha te ploče su bile poznate i kao “race records”. Izdavačke kompanije su se reklamirale isključivo kod crne publike, a samo su radnje koje su držali ili posjećivali crnci prodavale ove snimke. Kao rezultat uspjeha Mamie Smith, izdavačke kuće su iskoristile priliku da naprave profit na novostvorenom tržištu. Izdavači su tražili talentovane bluzere, izvorni bluz pjevači kao što su: Bessie Smith, Ma Rainey, Alberta Hunter, i Ethel Waters tada postaju popularni.

Uspon kantri bluza

Popularnost klasičnog bluza je ipak počela da opada. U isto vrijeme u usponu su bili muški bluz vokali. Skauti izdavačkih kuća kakve su: Columbia Recordsa, Paramounta i Okeha su odlazili na jug u potrazi za novim talentima. Oni su snimali potencijalne zvijezde ili mobilnim jedinicama za snimanje ili su im omogućavali da odputuju na sjever, u Chicago ili New York i tamo snime svoje pjesme. Uspon kantri bluza su obilježili snimci Blind Lemon Jeffersona početkom 1926. godine. Upravo je njegova “Long Lonesome Blues” koja je izašla u maju te godine pripremila pozornicu za novu eru. Ovaj put, bluz su karakterisali muški vokali. Najpoznatiji od njih su bili Willie McTell, Barbecue Bob i Charley Patton.

Posrtanje i oživljavanje bluza

Kada je velika depresija pogodila SAD 1929. godine, mnogi bluzeri su jedva sastavljali kraj sa krajem od para koje su zarađivali svojim pjevanjem. Prodaja ploča je pala, pa su izdavačke kuće prestale sa snimanjem novih bluz pjesama. Bilo kako bilo, rani bluz je instrumentalno inspirisao kasnije bluzere poput Muddy Watersa. Tokom šezdesetih, muzičari iz SAD-a i Engleske (The Beatles, RollingStones…) su otkrili stare snimke ranih bluz izvođača i to je vodilo oživljavanju stila. Danas, bluz je poštovan zbog uticaja na mnoge druge žanrove kao što su rock and roll, rhythm and blues i rap.

www.mulj.net

ISTORIJA BLUZA (VIII)

ISTORIJA BLUZA (VII)

ISTORIJA BLUZA (VI)

ISTORIJA BLUZA (V)

ISTORIJA BLUZA (IV)

ISTORIJA BLUZA (III)

ISTORIJA BLUZA (II)

ISTORIJA BLUZA (I)